Փամփուշտ չկար զինվորները կրակեին,ջեմով կոնֆետը գցում էին «կանիստրի» մեջ, ջուր լցնում, թափահարում, «սոկ» սարքում
armtimes.comԱպրիլյան պատերազմին կամավոր մասնակցած Սերյոժա Քամալյանը դրանից երկու տարի անց էլ չի մոռանում բանակում ունեցած ճնշող զգացողությունը, երբ տեսել է, թե ինչ սնունդ են ստանում զինծառայողները, ինչպես են հաշվում հակառակորդի կրակած հարյուրավոր պարկուճները, մինչդեռ իրենց հրահանգված էր խնայել փամփուշտները:Մեզ հետ զրույցում նա պատմեց, որ պատերազմը վերսկսվելուց անմիջապես հետո որոշել է ռազմաճակատ մեկնել: Դիմել է Իջեւանի զինվորական կոմիսարիատ, կամավորագրվել՝ դիրքեր մեկնելու համար:
«Առաջինն էի: Իմ անունը գրեցին, թե բա՝ կկանչենք: Մեկ օր, երկու օր, երեք օր, չորս օր... Նորից գնացի, թե՝ ուրիշ մարդ չկա: Մի օր էլ գնացի, թե բա դու ուր ես գնում, բա էստեղի մեր սահմա՞նը: Ասի՝ այ ախպեր, ես տարիքս առած մարդ եմ, ինքս կարող եմ որոշել՝ որտեղ գնամ: Թողեցի դուրս եկա: Ամսի 13-ն էր արդեն: Էդքան օր ես գնում էի, գալիս, չէին տանում»,- ասաց Սերյոժա Քամալյանը: Բայց հետո ընկերն է հանդիպել, հայտնել, որ Երկրապահ կամավորականների միության (ԵԿՄ) մի խումբ անդամների, որոնք Արցախում են, փոխարինող է պետք: Դա լսելով՝ մեր զրուցակիցը շտապել է ԵԿՄ տարածքային կառույց: Այստեղ պարզել է, որ այդկերպ որպես կամավորական սահման մեկնելու համար պետք է միության անդամ լինել:
59-ամյա Սերյոժա Քամալյանը, իր գնահատմամբ, դիմել է այդ ստորացուցիչ քայլին, անդամագրվել միությանը: Ի վերջո, Իջեւանից եւ Դիլիջանից ընդհանուր առմամբ 15 հոգով ճանապարհ են ընկել: Ապա մեր զրուցակիցը ծառայության է անցել Հադրութում: Ասում է՝ այդ գրեթե 25 օրերի ընթացքում, ինչ գտնվել է այնտեղ, իրենց զորամասում քաղաքացիների ու դպրոցականների ուղարկած օգնություններից չի ստացվել: Միայն տեղ հասնելու օրը մեկական արկղ թխվածքաբլիթ ու ջեմով կոնֆետ է եղել: Զինծառայողները ստացել են Պաշտպանության նախարարության տրամադրած սնունդը, որը չափազանց վատ որակի է եղել:
«Էդ երեխեքի վիճակը որ տեսել եմ, ես երկու օր լաց եմ եղել. է՞ս է ձեր պահած զինվորը: Սնունդը նայում ես, սնունդ չի, հացը պիտանի չէ, շիկահող է, մի այլանդակ բան: Հարցնում եմ՝ արա էս ինչ հաց է: Մոսոյի հացն է՝ Մովսես Հակոբյանի բիզնեսն է: Հացի ծայրամասերը հազիվ ուտում էին, մնացածը ուտելու չէր: Մի փոս կար, լցնում էին էդ փոսի մեջ: Էդ «տուշոնկեն», բանը չի ուտվում, հնար չի լինում: Տեսնում ես՝ արջն էլ չի կերել, դա ուտելու բան չի, մի անորակ բան, բացում էիր, հոտը գցում»,- պատմեց կամավորական զինծառայողը: Հիշեց նաեւ ջեմով կոնֆետների յուրօրինակ կիրառության մասին: «Էդ ջեմով կոնֆետը բացում էին, 5 լիտրանոց «կանիստրի» մեջ լցնում, մնացածը ջուր էին ավելացնում ու թափահարում, թափահարում, թափահարում, շինում էին սոկ ու խմում»,- ասաց Սերյոժա Քամալյանը:
«Ես որ իջա, ինձ ասեցին՝ գիտե՞ք՝ ինչեր ենք ուղակել ՝ ծխախոտ, բան, ասի՝ տղերք, ոչ մի բան էլ չի եկել մեզ մոտ: Կամանդիրն էր ասում՝ Մաթեւոսյան Լյովան՝ Դիլիջանի «Երկրապահի» մեծն է: Ասի՝ Լյովա, էդպիսի բան չի եղել, զուր մի ասա»,- շարունակեց կամավորական զինծառայողը:
Սերյոժա Քամալյանը պատմեց նաեւ բանակում հանդիպած մի երեւույթի մասին, որը զարմացրել էր նրան: Ասաց, որ զինծառայողներին չէր թույլատրվում կրակել:
«Ես անձամբ էնտեղ էի, Խաչատուրովը հրաման տվեց՝ ով մի հատ փամփուշտ կրակի, դատապարտվելու է: Բա ադրբեջանցին էնտեղից կրակում է, ինձ ինչի՞ հրաման չկա, իրավունք չկա»,- տարակուսանքը փոխանցեց մեր զրուցակիցը՝ հավելելով. «Ես «պոստի» գնացի ու կրակեցի, կապիտանը, որ մի շատ լավ անձնավորություն էր, եկավ, նեղացավ, թե հոպար, մի կրակիր, ցավդ տանեմ, մեզ նեղացնում են դրա համար: Վերջը ինձ թույլատրեցին օրը չորս հատ կրակեմ՝ ամեն հերթափոխին, իսկ էդ երեխեքը՝ ոչ մի հատ: Էնտեղից կրակում էին, երեխեքը կզում էին ու սկսում նրանց կրակած փամփուշտները հաշվելը: Հաշվում էին, հաղորդում՝ 300 հատ եկավ, 500 հատ եկավ, իստիգլալը, սնայպերը կրակեց»:
«Կարմիրեցի տղա կար, ППК էր ձեռքինը, ասում էր՝ մի հատ թողեք կրակեմ: Վերջը ՄՈԲ-ից մի տղա կար, ասաց՝ ախպեր, կրակիր, ես փամփուշտը կճարեմ, դրա տեղը կդնենք: Պատկերացրու՝ էդ ավտոմատը չկրակեց: Խառնվեցին իրար, քանդեցին, էն անտեր ասեղը լռվել էր: Բա որ հանկարծ թուրքը եկել էր, էդ ավտոմատը ոնց էր աշխատելու: Մի խայտառակ պատմություն: Հետո բոլորին ասացին՝ ամենքդ մի փամփուշտ կրակեք, որ տեսնենք՝ աշխատում են էդ զենքերը, թե չէ»,- նկարագրեց Սերյոժա Քամալյանը: Այդպես անցկացնելով զինծառայության օրերը, նա հիասթափված վերադարձել է Իջեւան. «Իրիկունները հեքիաթ պատմելով, գիրք կարդալով, պատմություններ անելով՝ երեխեքի հետ անցկացինք էդքան օրերը: Վերջը ես եկա, բայց իմ ուշքը էնտեղ է»:
Հ.Գ. Հունիսի 17-ին ԱԱԾ հատուկ գործողությունների արդյունքում Արցախի հերոս, գեներալ, ԵԿՄ վարչության նախագահ Մանվել Գրիգորյանին պատկանող տարածքից հայտնաբերվել էր մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք, ինչպես նաեւ զինվորի համար նախատեսված սնունդ:
