Անեսթեզիոլոգ -ռեանիմատոլոգի հոգու կանչը՝ «Չմոռացած պատմեմ»
Յուրաքանչյուր ոք իր կյանքի տարբեր ժամանակահատվածներում ծանր ու թեթև է անում իր անցած ճանապարհը, կրկին վերագնահատում, վերաիմաստավորում արժեքները։ Սակայն ոչ բոլորն են պատրաստ իրենց մտքերը, խոհերն ու հույզերը՝ անցած կյանքը ներկայացնել հանրության դատին։«Նաիրի» ԲԿ-ի «Թամարա Կասավի-Աբգարյան» անվան ուռուցքաբանության կենտրոնի հիմնադիր, Ֆրանսահայ բժիշկ-ռեանիմատոլոգ Գևորգ Աբգարյանը ապրիլի 2֊ -ին հայ ընթերցողի դատին հանձնեց՝ «Չմոռացած պատմեմ» իր առաջին գիրքը։ Այլ կերպ ասած Ֆրանսիայում, Հայաստանում (հատկապես 1988-ի երկրաշարժից և Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմներից հետո), տասնյակ և տասնյակ հազարավոր մարդկանց կյանքեր փրկած բժիշկը առաջին անգամ հանդես է գալու, որպես գրող։ Գևորգ Աբգարյանի, որպես գրողի հետ զրույցում փորձեցինք բացահայտել մի քանի կարևոր հարց։
-Ըստ էության գրքում ամփոփված են Ձեր կյանքի հիշողությունները, որոնք ինչ խոսք թանկ են Ձեզ համար, իսկ ինչո՞վ են այդ հիշողությունները առանձնակի լինելու ընթերցողի համար։
-Սա մի մարդու պատմություն է, ով հայ ըլալով մեծացել է, սակայն ծնվելով և ապրելով Թուրքիայում ինքն զինքը հայ չի զգացել, կամ ավելի ճիշտ է ասել՝ հայություն զգալ չեն թույլ տվել, այդպես կրող եմ ասել։ Եվ միայն Փարիզ մեկնելուց ելքը գտել եմ ինքս զինքս՝ Հայաստանը, հայ լինելը, հասկացել եմ և այնուհետև սկսել եմ հաստատել շփումներս Հայաստանի հետ։ Այդպիսով ետ է եկել հայ լինելու զգացմունքս և հասկացել եմ, որ ես իսկապես Հայաստանի մի մասնիկն եմ։ Եվ իմ մեջ ազգասիրությունը, երկրի հանդեպ սերը, շատ խորը բացահայտում էր զիս համար։ Շատ կարևոր է, որ մարդիկները իրենց երկներեն, ազգիներերն սիրեն։ Փարիզի նման հրաշալի մի քաղաքում ապրելը շատ լավ է, սակայն ամենահրաշալի բանը սեփական երկրում՝ Հայաստանում ապրելն է, Հայաստանի օդը շնչելն է, Հայաստանի ջուրը խմելն է՝ դրա համար եկա և մնացի Հայաստանում, որովհետև շատ և շատ եմ սիրում իմ երկիրը, ազգը։ Կարծում եմ գիրքը սրանով պետք է, որ հետաքրքիր լինի ընթերցողի համար։ Երկրորդ պատգամս այն է, որ երբեք պետք չէ խուսափել նպատակին հասնելու ձգտումեն՝ ամեն ինչ արել եմ նպատակներուս հասնելուն համար։ Կփափագիմ, որ մեր ժողովուրդը նպատակասլաց ըլա։ Նպատակին հասնելուն համար ամենօր և շատ պետք է աշխատել։
-Ձեր կյանքի ուղիով անցնելիս, ընթերցողը իր համար ում՞ կերպարներն է նաև բացահայտելու։
-Իմ կյանքիս մեջ շատ սիրել և հարգել եմ չորս անձնավորության և միշտ ձգտել եմ իրենց նմանվիլ։ Բնականաբար այս գրքի միջոցով ընթերցողը կբացահայտի այդ չորս անհատներուն։ Առաջինը անգլիական վարժարանի մաթեմաթիկայի իմ ուսուցիչն էր՝ միստեր Սմարթը, նա ազգությամբ շոտլանդացի էր և շատ բարձրահասակ մարդ (1մ 90 սմ ), իսկ նրա կինը ֆրանսուհի էր։ Միստեր Սմարթը ինձ շատ օգնել է։ Ես շատ կասկածներ ունեի, արդյոք ես լավ աշակերտ եմ թե ոչ։ Եվ այս իմ ուսուցիչը ինձ վստահություն տվեց ասելով ․«Գևորգ եթե աշխատես, ապա դուն շատ առաջ կգնաս»։ Նա փոխեց իմ կյանքը և կարող եմ ասել, որ նա ինձ օգնեց բժշկությունը ընտրել։ Երկրորդ կարևոր կերպարը իմ կյանքում Ֆրանսիայի «Նեքեր» հիվանդանոցի շեֆերից մեկն էր՝ Ժան Բերնար Կազալա կարճահասակ, սակայն շատ-շատ խելացի անեսթեզիոլոգ- ռեանիմատոլոգ էր, իմ շեֆս էր։ Եվ իմ հայ ըլալը և ֆրանսերենի չիմացությունը անոր համար որևէ արգելք չեղավ աշխատելու ընթացքում։ Նա տեսավ իմ աշխատասիրությունը և ընդգրկեց ինձ իր բաժանմունքի մեջ՝ ամբողջությամբ կիսվեց ինձ հետ իր գիտելիքով և մեծ փորձով՝ մասնագիտական ճանապարհ բացեց իմ առջև։ Նա իսկապես ֆրանսիացի մարդ էր, ով լավ հասկանում էր բարձրորակ ուտելիքից և խմիչքներից, վառ անհատ էր, ով փոխեց իմ կյանքը։ Երրորդ անձնավորությունը որին կուզենաի նման լինեի դա Հրանտ Դինքն է, մեր հայազգի ճանաչված հասարակական գործիչը, «Ակոս» թերթի գլխավոր խմբագիրը, որին Ստամբուլում սպանեցին։ Երբ այս մարդուն ես հերթական անգամ հանդիպեցի՝ զրույցի ժամանակ նա տեսնելով իմ մեջ եղած ատելությունը թուրքերուն նկատմամբ՝ ինձ ասաց․ «Գևորգ դուն հիվանդ ես, գնա բուժվի»։ Հրանտ Դինքը օգնեց ինձ դուրս գալ ատելության զգացողությունից։ Արդյունքում կարողացա խոսել, շփվել թուրքերուն հետ։ Հրանտ Դինքը շատ բարի և խելացի մարդ էր, ով արտակարգ գիտեր հայ պատմությունը։ Նա համոզված էր, որ թուրքերին պետք է սովորեցնել իսկական պատմությունը, քանի որ նրանք չգիտեն իրականությունը, նրանց ճշմարտությունը չի ասվում։ Իմ կյանքում չորրորդ կարևոր անձը՝ Էրեբունի ԲԿ-ի ղեկավար, պրոֆեսոր Արտյոմ (Հարություն) Քուշկյանն է։ Նրան ճանանչել եմ 1988-ի երկրաշարժեն ի վեր, հիացած եմ անոր աշխատասիրությամբ, հեռատեսությամբ, իր գիտելիքները երիտասարդներուն հետ կիսվելու ունակությամբ, մարդկային բարձր արժեքներով և միշտ առաջ գնալու ձգտումներով։ Այդպիսին է Արտյոմ Քուշկյանի կերպարը և եթե այսօր խոսենք և Հայաստանի և Ղարաբաղի ժողովուրդների, զինվորների, բժիշկների և՛ իրեն աշխատակիցների հետ ապա կտեսնիք թէ որքան հարգանք և սեր է նա վայելում, ինչը բնական է, քանզի պարոն Քուշկյանը իր աշխատանքով շատ բան փոխեց Հայաստանի և Ղարաբաղի առողջապահության համակարգում՝ հատկապես ՀՀ և ԼՂՀ առողջապահության նախարար եղած ժամանակահատվածում։ Ի դեպ նա իմ կյանքի մեջ էլ շատ բան փոխեց։ Մենք իրար շատ լավ ենք հասկանում, քանզի հոգով շատ մոտ ենք իրար՝ խոսքի մեջ իրար միտք անմիջապես կմբռնենք։ Իմ ունակություններուս նա միշտ հավատացել է, ինչը շատ կարևոր բան է։ Պետք է ըսեմ, որ Հայաստան գալու, ապրելու իմ երազանքս Արտյոմ Քուշկյանն է իրականացրել, քանի որ զինքս հրավիրել է իր կլինիկա աշխատելու, ասելով որ ինձ իր կողքին էր ուզում տեսնել։
-Յուրաքանչյուր գրողի նպատակն է իր մտքի, հոգու ձայնը հասցնի հասարակության սրտին, ինչի՞ մասին է Ձեր կանչը։
-Շատ կարևոր հարց տվեցիք, պատասխանը մի քանի մասի պիտի բաժանիմ։ Առաջին կանչը այն է, որ արմատները չպետք է մոռանալ թե մենք որտեղից ենք գալիս, որտեղից են մեր արմատները։ Առաջին կանչի նպատակս, որ իմ փոքրիկ 12 տարեկան տղաս՝ Մինասիկս իմանար, որ իր տատիկը, բաբիկը որտեղ են գալիս, ճանաչի իր արմատները։ Երկրորդը՝ սիրել սեփական երկիրը, հողը և երբեք այն չփոխարինել Ամերիկայի հարուստ կյանքի հետ։ Ականջներուս մեջ հնչում է Ջոն Քենեդիի խոսքերը «Մի սպասեք թե ինչ կտա քեզ քո երկիրը՝ մտածեք ինչ դուք կարող եք անել ձեր երկրի համար»։ Յուրաքանչյուր հայ պետք է սա իմանա և ամեն մարդ իր կարողությունների չափով իր երկրին պետք է օգնե։ Եվ երրորդ կետը, որ կուզենաի նշել որպես կանչ՝ ազգերի միջև ատելության վերացումն է։ Չորրորդ կանչս պայքարն է՝ կյանքիս բոլոր էտապներուն ես միշտ պայքարել եմ և պայքարելը այժմ էլ շարունակում եմ։ Դրա համար ասում եմ՝ պայքարել, երբեք չթուլանալ և նպատակին միշտ հասնել։
Զրուցեց Ժասմեն Վիլյանը
