Տեսանյութ.Ինչպես հաղթահարել ներանձնային կոնֆլիկտը և դառնալ սեփական կյանքի տերը          Տեսանյութ.Հանձնել է այդ չորս գյուղերը և Սյունիքն էլ է հանձնելու. դուք խոսքի, խոստումների համար տալիս եք տարածքի մի մա՞սը       Ամբողջ աշխարհի աչքի առջև ՀՀ-ն վերածվում է ծայրահեղ վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի.Թե ինչու է Երեւանը ձեւացնում, թե չի հասկանում, թե ինչի մասին է խոսքը, մեծ հարց է    

15 հուն 2022 14:10

Էրդողանը դավաճանել է Ալիևին. ի՞նչ է նշանակում Երևանի և Անկարայի մերձեցումը Բաքվի համար

svpressa.ru-ն «Էրդողանը դավաճանել է Ալիևին. ի՞նչ է նշանակում Երևանի և Անկարայի մերձեցումը Բաքվի համար» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Հունգարիայի կառավարության միջնորդությամբ հինգ հայ ռազմագերի է հայրենադարձվել, թեև ավելի վաղ Ադրբեջանը խոստացել էր նրանց դատել որպես մարդասպանների։ ԱՄՆ-ի Պետդեպարտամենտի Եվրոպայի և Ասիայի հարցերով բյուրոն ողջունել է այդ իրադարձությունը, սակայն ամերիկացիներին չի բավարարել Ալիևի այդ քայլը։ Պետքարտուղարությունը կարճ հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է. «Մենք կոչ ենք անում ազատ արձակել մնացած բոլոր ազատությունից զրկվածներին»։

Հարավային Կովկասի փորձագետներն այս զիջումը պայմանավորում են Բաքվի՝ պարտադրված չորս ձեռքով խաղով։ Բանն այն չէ, որ Ադրբեջանը վատն է կամ լավը։ Հարցն այլ է. այս երիտասարդ ու անփորձ թվացող երկիրը անցյալ տարվա 44-օրյա պատերազմում տարած հաղթանակի պատճառով, որը խախտել է աշխարհաքաղաքական փխրուն հավասարակշռությունը, հայտնվել է շատ ծանր վիճակում։ Ինչպես ցույց է տվել անցած տարին, Այաթոլլահի վարչակարգի կարևորագույն շահերն են տուժել Իրանի համար շատ ծանր ժամանակաշրջանում, որը կարող էր ավարտվել պարսիկների՝ Ադրբեջան ներխուժմամբ և երիտասարդ կովկասյան այդ պետության վերացմամբ։

Հետաքրքիրն այն է, որ ո՛չ ԱՄՆ-ը, ո՛չ Ռուսաստանը, ո՛չ ԵՄ-ն և համաշխարհային կենտրոններից և ոչ մեկը ոտքի չի կանգնել՝ պաշտպանելու Ադրբեջանը, երբ պարսիկները իրենց բանակն էին մոտեցրել նրա սահմաններին։ Հեշտ է «Բայրաքթար» անօդաչու թռչող սարքերով սպանել Ղարաբաղի աշխարհազորայիններին և դրա համար առաջատար խաղացողների գաղտնի համաձայնությունը ստանալ, բայց մեկ այլ բան է դա մարսելը։ Այո, Բաքուն ֆորմալ առումով «ազատագրել» է Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմում գտնվող հողերը, սակայն հիմա Իլհամ Հեյդար օղլուն հույսը կարող է միայն իր վրա դնել։ ԱՄՆ-ն, ի դեպ, պատմական Արցախը պահպանելու համար առաջարկել է ԼՂԻՄ-ի անջատման սեփական խաղաղության ծրագիրը, թեկուզ հատուկ կարգավիճակով։ Հիշեցնենք, որ Ալիևը Ղարաբաղի պատերազմի ավարտից հետո նույնիսկ ծիծաղել էր Հայաստանի վարչապետի վրա. «Դե, Փաշինյան, որտե՞ղ է քո կարգավիճակը»։ Սպիտակ տանը դա դուր չի եկել, ինչպես և Կրեմլին։ Մոսկվան պատմական հողերի վերաբերյալ իր տեսակետն ունի. «Մեզ ուրիշինը պետք չի, բայց մերն էլ չենք զիջի»:

Վաշինգտոնին բարկացրել է անհնազանդությունը, թեև նա դա ցույց չի տվել։ Ակնկալվում էր, որ Ալիևը կանգ կառնի համաձայնեցված սահմանների վրա, սակայն հաղթանակի համը արբեցրել է նրան։ Ընդհանուր առմամբ, դա հանգեցրել է նրան, որ Բաքուն ստիպված է եղել մերձենալ Թեհրանին, որի վրա կախված է քեռի Սեմի հսկայական ստվերը: ԱՄՆ-Իրան հարաբերությունների կտրուկ սրման ֆոնին Ադրբեջանի և Իրանի նախագահները հանդիպել և խոստովանել են իրենց բարեկամությունը և նույնիսկ եղբայրությունը: Ռաիսին ասել է իր նոր ադրբեջանցի ընկեր Ալիևին. «Երկու երկրների ժողովուրդների սրտերը բաբախում են միասին...», ինչին Իլհամ Հեյդար օղլուն պատասխանել է. «Մեր ժողովուրդները եղբայրական ժողովուրդներ են»։ Իրանը, որը նախկինում ավելի մոտ էր Հայաստանին, վերջերս այլևս չի շեշտում իսրայելա-ադրբեջանական հարաբերությունների մասին իր պնդումները։ Ավելին, Ռաիսիի օրթոդոքսալ կառավարությունը դիմել է Թուրքմենստանին և Ադրբեջանին՝ ի վնաս Թուրքիայի շահերի, գազի փոխանակման եռակողմ գործարք կնքելու առաջարկով։ Գործարքը լայնորեն քննարկվել է պարսկական լրատվամիջոցներում՝ որպես տնտեսական ակնառու ձեռքբերում, Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները վերականգնելու հաջող քայլ և ուժեղ հարված Իրանի վրա ԱՄՆ-ի ճնշման արշավին։

Եվ ևս մեկ բան. ԱՄՆ-ի և Թուրքիայի կողմից կտրականապես անընդունելի այդ պայմանագիրը ստորագրվել է Վիեննայում բանակցությունների վերսկսումից ընդամենը մի քանի օր առաջ։ Ալիևը հասկացե՞լ է իր այդ քայլի աշխարհաքաղաքական հետևանքները։ Իհարկե, այո՛։ Իլհամ Հեյդար օղլուն, անկասկած, շատ խելացի քաղաքական գործիչ է, որը, սակայն, չի բացառում սխալները պատմական պետականության փորձի բացակայության պատճառով։ Արցախյան պատերազմն առանց Զանգեզուրի տրանսպորտային միջանցքի ստեղծման Ալիևին ոչ մի օգուտ չի տվել, բացի հեղինակության օգուտներից, ընդ որում՝ բացառապես իր հայրենիքում։ Ընդհակառակը, Բաքվի դիրքերը վատթարացել են, և ահա թե ինչու:

Հանկարծ հայտարարություն է հայտնվել, որ Թուրքիան և Հայաստանը ձգտում են հարաբերությունների կարգավորման։ Ալիևը բազմիցս ընդգծել է, որ «Զանգեզուրի միջանցքը կբացվի», և իր այդ նպատակի համար նա ակնհայտորեն հույս է դնում Թուրքիայի օգնության վրա։ Մինչդեռ Անկարան որևէ կերպ չի մեկնաբանում այդ սադրիչ ռազմավարությունը։ Անշուշտ, Թուրքիայի ու Հայաստանի երկարամյա թշնամությունը հայտնի է բոլորին։ Երևանը դժվար թե բարեկամական հարաբերություններ ունենա Օսմանյան ժամանակաշրջանում Հայոց ցեղասպանությունն իրականացրած իրավահաջորդ պետության հետ։ Այնուամենայնիվ, երկու կողմերն իսկապես մոտեցել էին ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, երբ Հայաստանը դարձյալ անկախ պետություն էր դարձել։ Բայց դա երկար չի տևել, և առաջին հերթին այն պատճառով, որ Թուրքիան ԼՂՀ հարցում կանգնել է Ադրբեջանի կողքին:

Աշխարհում չափազանց շատ տնտեսական և քաղաքական «պղպջակներ» են կուտակվել: Բաքուն միշտ էլ կտրականապես դեմ է արտահայտվել Երևանի և Անկարայի միջև ցանկացած շփումներին և կապերին։ Բայց այսօր մի շարք թուրք պաշտոնյաներ հայտարարում են, որ Թուրքիան պատրաստ է կարգավորել հարաբերությունները Հայաստանի հետ, իսկ Նիկոլ Փաշինյանը հաստատում է Թուրքիայի հետ առանց նախապայմանների հարաբերությունները կարգավորելու իր պատրաստակամությունը։ Իսկ դա Ալիևին լավ բան չի խոստանում։

Ավելին, «Զանգեզուրի միջանցքը» բացվելու նախանշաններ չկան, չնայած այդ մասին խոսակցություններին։ Ըստ երևույթին, դա հնարավոր է միայն 44-օրյա պատերազմի արդյունքների վերանայման դեպքում, որի արդյունքում Երևանն առանց կռվի կվերադարձնի իր պատմական արցախյան հողերը և կամրապնդի ԼՂՀ կարգավիճակը միջազգային մակարդակով։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Մեկնաբանություններ


Համընկնող լուրեր