Երևանի կանխարգելիչ հարվածն աշխատեց, ադրբեջանցիներն ու թուրքերը բախումը տեղափոխեցին Ռուսաստան
Գործնականում չի մնում որևէ կասկած, որ Տավուշի ադրբեջանական սադրանքը այլ բան չէր, քան ռուս-թուրքական հարաբերության հաշիվներով պայմանավորված թուրքական հրահանգավորում: Ի՞նչ նպատակ ուներ այն՝ բուն թիրախը Կովկա՞սն էր, թե՞ այլ ուղղություններում Ռուսաստանի հետ համաձայնությունը՝ միարժեք բարդ է ասել: Օրինակ՝ տավուշյան սրացումներից մի քանի օր անց հայտարարվեց, որ Ռուսաստանն ու Թուրքիան համաձայնության են եկել Լիբիայի իրավիճակի հարցում:Խոշոր հաշվով, սակայն, բուն խնդիրը անշուշտ այդտեղ չէ, այլ որոշակի վտանգավոր նախադեպի ձևավորումն առ այն, որ թեկուզ այլ հարցում, այլ ուղղության վրա պայմանավորվածության համար Թուրքիան և Ռուսաստանը կարող են բախվել այստեղ՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին: Դա է հարցը, որի մասին մենք խոսել ենք իհարկե նաև նախկինում՝ մինչև տավուշյան սադրանքը ու դրանից դեռ ամիսներ առաջ, որ Անկարան անշուշտ դիտարկելու է հայ-ադրբեջանական արցախյան հարցը որպես Ռուսաստանի հետ այլ ռեգիոններում և երկրներում ունեցած խնդիրների, հարաբերությունների պարզաբանման հնարավորություն:
Փաստացի դա տեղի ունեցավ, և Ադրբեջանի միջոցով Թուրքիան հրահրեց բավականին թեժ իրավիճակ, ռազմական գործողություններ, որոնք հանգեցրին երկկողմ զոհերի, իհարկե շատ ավելի մեծ թվով ադրբեջանական կողմում: Եվ այստեղ պետք է արձանագրել, որ հայկական կողմի ուժեղ պատասխանը նաև պայմանավորված էր հենց այն հանգամանքով, որ Երևանը համարժեք էր գնահատել սադրանքի բուն խորությունը և փորձել ուժեղ հարվածով կանխել այն՝ թույլ չտալով ավելի դանդաղ և մասշտաբային ծավալում: Այլ կերպ ասած, Երևանի ուժեղ հարվածն ու ռազմավարական նշանակության թիրախավորման նպատակը պարզ է՝ ստեղծել իրավիճակ, երբ գործնականում բոլորի համար է պարզ, որ հայ-ադրբեջանական լարում սադրելով՝ ռուս-թուրքական հարաբերություն պարզելու Անկարայի որևէ փորձ կարող է ուղղակի վերածվել մասշտաբային պատերազմի, և Հայաստանը թույլ չի տա գեթ մեկ սանտիմետրի հաշվին լուծել որևէ հարց: Իսկ մասշտաբային պատերազմը այլևս բերելու է համաշխարհային բախման, քանի որ Հայաստանը Սիրիա կամ Լիբիա չէ, այստեղ հարցերը շատ ավելի նուրբ են և թելերը՝ շատ ավելի միահյուսված:
Հատկանշական է, որ գրեթե անմիջապես հաջորդեցին տարբեր կոչեր ու հրադադարը պահելու խիստ հայտարարություններ նաև Արևմուտքից: Մեծ հաշվով հնարավոր է արձանագրել, որ Երևանի կանխարգելիչ հարվածն աշխատեց, ու նաև այդ պատճառով է, որ ադրբեջանցիներն ու թուրքերը բախումը անմիջապես «արտահանեցին» Ռուսաստան: Ի՞նչ հարված կարող է տալ Ռուսաստանը՝ թուրք-ադրբեջանական այդ «ապրանքը» արգելափակելու համար:
