Ադրբեջանը սկսել է «Երկաթե բռունցք» գործողությունը.Ալիևը մինչև կառավարման ավարտն ապահովագրվել է ներքաղաքական ճգնաժամերից
Ռուսական Независимая Газета պարբերականը տարվա ամփոփման շրջանակում անդրադարձել է Ղարաբաղյան վերջին պատերազմին` նշելով, որ Ադրբեջանը վերադարձրել է վերահսկողությունը տարածքի նկատմամբ:Հոդվածում մասնավորապես ասվում է, որ սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան Ադրբեջանը սկսել է «Երկաթե բռունցք» գործողությունը՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում «իրավասությունը» վերականգնելու համար: Պատերազմն ավարտվել է նոյեմբերի 10-ին Ադրբեջանի և Ռուսաստանի Դաշնության նախագահներ Իլհամ Ալիևի և Վլադիմիր Պուտինի, ինչպես նաև Նիկոլ Փաշինյանի միջև հրադադարի եռակողմ հայտարարության ստորագրմամբ:
Փաստաթղթի համաձայն, Բաքվի վերահսկողության տակ են անցել Ղարաբաղին հարակից յոթ շրջանները, որոնք հայկական կողմը բնորոշում է որպես «անվտանգության գոտի», Շուշի քաղաքը: Ադրբեջանը նաև միջանցք է ստացել Հայաստանի տարածքով Նախիջևանի ինքնավարության հետ կապ հաստատելու համար, իսկ Հայաստանը, ի պատասխան, Ղարաբաղի հետ հաղորդակցման համար միջանցք է ստացել Լաչինի շրջանով: Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղությունը պահպանելու, իսկ ավելի ճիշտ հայ բնակչությանը պաշտպանելու համար տեղակայվել են ռուս խաղաղապահներ: Ադրբեջանի կողմից ռուս խաղաղապահների պարտականությունների կատարմանը կհետևեն Թուրքիայի զինված ուժերի ստորաբաժանումները:
Հայկական կողմն այժմ կարող է բողոքել որքան ուզում է՝ ադրբեջանական կողմից թուրք մասնագետների և ստորաբաժանումների, սիրիացի զինյալների մասնակցությունից, ինչպես նաև նրանից, որ ինքը չուներ բավարար մարտունակ ուժեր. պահեստազորայինները նկատելիորեն զիջում էին հիմնական ուժերին իրենց պատրաստվածությամբ, սակայն միևնույնն է երկարաժամկետ հակամարտության գոտում նոր իրավիճակից խուսափել չի ստացվի:
Երևանը դեռ պետք է պարզի, թե ինչպես ստացվեց, որ ԱդրբեջանՆ ուներ ավելի ժամանակակից և ամենակարևորը՝ Լեռնային Ղարաբաղի պայմաններում պատերազմի համար ավելի հարմար զենք, արդյունավետ մարտավարություն, իսկ հայկական ստորաբաժանումները, ըստ փորձագետների, կռվում էին «երեկվա զենքով»` «առաջին ղարաբաղյան պատերազմի կաղապարներով»: Ավելին, 2016-ի քառօրյա պատերազմում պարզ դարձավ, որ Ադրբեջանը մտադիր է անօդաչու թռչող սարքերով առավելություն ստանալ: Այնուամենայնիվ, 4 տարի անց պարզվել է, որ հայկական կողմը դասեր չի քաղել. որոշ պահի այն կրկին հայտնվել է անօդաչու թռչող սարքերի դեմ անօգնական իրավիճակում: Բացի այդ, հայկական դիրքերի անմատչելիության մասին լուրերը կարծես չափազանցված էին:
Հայերի համար չպետք է զարմանալի լիներ արտաքին ուժերի մասնակցությունը Բաքվի կողմից. Ալիևը բազմիցս հայտարարել է, որ ի վիճակի է վերադարձնել Ղարաբաղն առանց ադրբեջանցիների արյան, «գնելով» վարձկաններ, իսկ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մեկ անգամ չէ, որ խոստացել էր լինել Ադրբեջանի կողքին, երբ վերջինս կստանձնի ղարաբաղյան խնդիրը լուծելու հարցը:
Պատերազմի վերջին շաբաթվա ընթացքում ադրբեջանական ուժերի առավելությունը ճնշող էր դարձել: Կողմերը, հավանաբար, դեռ պետք է հստակեցնեն և հայտարարեն ճշգրիտ կորուստները, բայց առայժմ, միջին տվյալներով, դրանք, ընդհանուր առմամբ, կազմում են շուրջ 10 000 մարդ:
Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված նոր իրավիճակը քաղաքական նոր իրողություններ է ձևավորել Բաքվում, Երևանում և ամբողջ տարածաշրջանում: Հաջող ռազմական արշավով Իլհամ Ալիևը երկար ժամանակով, եթե ոչ մինչև կառավարման ավարտը, ապահովագրել է իրեն ներքաղաքական ճգնաժամերից: Ցանկացած ձախողում անորոշ երկար ժամանակով կընդհատվի «Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության» վերականգնման հիշեցմամբ:
Երևանում իրավիճակը հակառակն է. Փաշինյանը մեղադրվում է դավաճանության համար: Հասարակությունը պառակտված է: Բնակչության մի մասը պահանջում է նրա հրաժարականը: Մեկ այլ մասը, իրականում չվստահելով Փաշինյանին և նրա թիմին, ավելի քիչ է վստահում հակառակ քաղաքական ճամբարին: Եվ միայն մի փոքր մասը շարունակում է Փաշինյանին համարել առաջնորդ, որն ունակ է երկիրը լավ ապահովել: Հայաստանը հայտնվել է խորագույն ճգնաժամի մեջ. նրա պետականությունն անցնում է փորձության միջով:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 9-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման շուրջ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ստորագրվել է հայտարարություն, որով Ադրբեջանին են անցնում Արցախի յոթ շրջանները, Շուշին ու Հադրութը` բացառությամբ մի գյուղի, գյուղեր Ասկերանի ու Մարտունու շրջանից, ինչպես նաև Մարտակերտի շրջանի Թալիշ և Մատաղիս գյուղերը։
